اعلام میزان بورسی شدن دارایی های صندوق های بازنشستگی توسط معاون وزیر کار - مجله عکسفا

به گزارش خبرنگاران به نقل ازایسنا، حجت الله میرزایی در وبیناری با موضوع شفافیت در صندوق های بازنشستگی با بیان اینکه روز شنبه 25 مردادماه از سامانه های شفافیت صندوق های بازنشستگی رونمایی می گردد، گفت: شفافیت یک چهارچوب و شیوه نامه و یک پروتکل معین شده برای صندوق های بازنشستگی است و همچنین یک راهبرد و استراتژی بلندمدت برای سازمان یا موسسه ای است که با همه مردم سر و کار دارد؛ چه اینکه به طور مستقیم افرادی ذی نفع آن هستند و چه به طور غیرمستقیم سرریزهای آن برای زندگی مردم جریان پیدا می نماید. به طور مثال صندوق های بازنشستگی تعداد زیادی بیمه شده، مستمری بگیر و بازنشسته دارند.

وی اضافه نمود: در ایران 60 میلیون نفر که نزدیک به 19 میلیون خانوار است، به طور مستقیم یا غیرمستقیم با صندوق های بازنشستگی ارتباط دارند؛ به همین دلیل سرنوشت این صندوق ها و کارکرد آنها در حوزه های بیمه ای و بازنشستگی، قواعد، مقررات و فرآیندهایی که برای ارائه خدمات دارند در زندگی آنها تاثیر می گذارد و این ارتباط و تاثیرگذاری تنها محدود به بیمه شدگان مستقیم یا غیر مستقیم یا مستمری بگیران یا بازنشستگان مستقیم یا غیر مستقیم یا خودشان و اعضای خانواده آنها نیستند.

میرزایی معتقد است که اگر صندوق بازنشستگی با محدودیت مالی، به هم ریختگی یا ورشکستگی روبرو گردد، به مسئله اجتماعی تبدیل می گردد، زیرا تعداد زیادی از افرادی که به طور مستقیم نیز ارتباط ندارند مجبورند سرریزهای آن را تحمل نمایند و دولت مجبور است که در قبال آن، رفتار مناسبی را انجام دهد. در بسیاری از موارد دولت ها مجبور می شوند که مسئولیت های صندوق ها را به عهده بگیرند و در همه جای جهان به همین شکل است.

معاون وزیر کار اضافه نمود: در موارد دیگری نیز، زمانی که صندوق های بازنشستگی سهامداران اصلی بورس هستند، رفتار آنها در بورس می تواند بر روی اقتصاد کلان کشور تاثیر گذار باشد. لذا تنظیم این رفتار و مدیریت رفتار صندوق های بازنشستگی در بازارهای مالی مولفه بسیار مهم است و به همین دلیل، کوشش برای شفاف سازی رفتار صندوق های بازنشستگی در حوزه اقتصاد و بازارهای مالی اهمیت زیادی دارد؛ در کشور ما صندوق های بازنشستگی بخش عظیمی از دارایی هایشان، بنگاه های مالی است که این بنگاه ها فراوری نماینده کالاها و خدمات نهایی یا واسطه ای هستند که روی اقتصاد کلان کشور و عملکرد بسیاری از بنگاه های دیگر و همچنین روی سطح مصرف خانوارها و اشتغال بسیاری از شاغلان تاثیرگذار و تامین نماینده است، به همین دلیل نحوه اداره این بنگاه ها و سرنوشت آنها بسیار مهم است. ضمن آنکه این بنگاه ها به غیر از این که دارایی اصلی بیمه پردازان و بازنشستگان محسوب می گردد، بخش عظیمی از دارایی ملی است و اگر این دارای ملی از بین برود جبران آن به راحتی امکان پذیر نیست.

وی در بخش دیگری از صحبت های خود با بیان اینکه صندوق های بازنشستگی دارایی بین نسلی محسوب می شوند، تاکید نمود: در مفهوم توسعه پایدار بر روی این موضوع تاکید می کنیم که نسل های بعدی نیز حداقل به اندازه نسل فعلی امکان و زمینه بهره مندی از فرصت های توسعه را داشته باشند و بتوانند از منافع و پیامدهای وجود این ثروت ملی استفاده نمایند؛ صندوق های بازنشستگی نیز چنین ویژگی دارند.

میرزایی در بخش دیگری از صحبت های خود یادآور شد: هیچ دولت و مدیری حق ندارد با صندوق های بازنشستگی و دارایی های آنها هرطور که قصد دارد برخورد کند؛ تجربه نشان می دهد که تاکید تنها روی ویژگی های مدیران کافی نیست، البته ویژگی های مدیران مانند ویژگی های تخصصی و توانایی مدیریت چند بعدی شان باید به طور جدی مورد توجه قرار گیرد زیرا صندوق های بازنشستگی پیچیده ترین نهادهای مالی عصر حاضر هستند، زیرا آنها نهادهای مالی چندکارکردی هستند و تنها خدمات بیمه ای ارائه نمی دهند و همزمان خدمات اجتماعی ارائه می دهند، همزمان عامل ایجاد امنیت و آرامش و ثبات سیاسی و اجتماعی هستند.

به گفته وی، صندوق های بازنشستگی عموما ارائه دهنده خدمات درمانی به بیمه پردازان هستند و این یعنی کارکرد سومی به آنها اضافه می گردد؛ تدارک، تامین و عرضه مناسب این خدمات به گونه ای که هم امکان دسترسی عادلانه و کارآمد فراهم گردد و هم در مقایسه با سایر خدمات مشابه یا موازی کارآمد باشد.

به گفته میرزایی، یکی از کارنمودهای بسیار مهم صندوق های بازنشستگی، مدیریت دارایی ها و ذخایر بین نسلی است؛ همان چیزی که در قالب ثروت و دارایی انباشته شده صندوق های بازنشستگی یا در بورس و یا در قالب بنگاه داری و یا اشکال دیگری از ذخایر سرمایه گذاری می گردد. در کشورهای دیگر به ویژه کشورهای توسعه یافته بخش عظیمی از دارایی صندوق ها که به حفظ و انتقال بین نسلی منابع ذخیره شده در صندوق ها یاری می نماید، در قالب سهامداری در بورس است و در کشور ما عمدتاً به صورت بنگاه داری است.

وی با تاکید بر ذخایر و مدیریت دارایی صندوق های بازنشستگی گفت: شاید شفافیت در این بخش از سایر بخش ها اهمیت زیادی پیدا می نماید.

معاون وزیر کار و رفاه اجتماعی در بخش دیگری با بیان اینکه بنگاه های وابسته به بخش عمومی در همه جای جهان یکی از مراکز رشد فساد است افزود: به دلیل ویژگی های خاصی که آنها دارند و به دلیل نظارت کمتری که بر روی آنها وجود دارد معمولا اقتصاد سیاسی خاصی اطراف آنها متمرکز می گردد و صاحبان قدرت سعی دارند روی این دارایی ها سایه بیندازند و سرنوشت دارایی ها را معین می نمایند. سعی می نمایند از منابع وافر و به تعبیر آنها ارزان، برای افزایش ثروت یا قدرت خود استفاده نمایند. تجربه نشان داده است که هیچ عاملی به اندازه شفافیت، از چنین فسادی جلوگیری نمی نماید.

میرزایی در ادامه توضیح داد: صندوق های بازنشستگی وابسته به وزارت رفاه در مجموع حدود 300 شرکت کوچک و عظیم مدیریتی دارند، عمده آنها در حوزه صنایع پتروشیمی، صنایع فولاد، صنایع غذایی، بانکداری و بیمه و حمل و نقل است، البته در معادن نیز سهم قابل توجهی دارند. در مجموع حدود 1500 عضو هیئت مدیره در این شرکت ها فعالیت می نمایند.

بنابر اظهارات وی، این شرکت ها تحت مدیریت چهار صندوق بازنشستگی هستند؛ نبود شفافیت می تواند عامل خیلی مهم در کاهش بازدهی و بهره وری و انحراف کارنمودهای آنها باشد. این بنگاه ها دارایی است که در صندوق ها از محل بیمه پردازی بیمه پردازان ایجاد شده است و نزدیک به یکصد سال این دارایی انباشته شده و تبدیل به بنگاه ها یا سهام شرکتها شده است و قرار است از محل بازدهی این بنگاه های مالی، حق بیمه و مستمری بازنشستگان در دوره بازنشستگی شان پرداخته گردد و چه اتفاقی تلخ تر و هول آورتر از اینکه زمانی که افراد به سن بازنشستگی میرسند، بعد از دوره فعالیت 30 ساله، در زمانی که توان کار ندارند و همه اندوخته شان در قالب صندوق های بازنشستگی است، احساس نمایند که چیزی برایشان نمانده است و این صندوق ها حتی در پرداخت حق بیمه و مستمری قانونی آنها با مشکل و محدودیت روبرو است، البته خوشبختانه تا امروز هیچ وقت به شبکه نگران نماینده ای نرسیدیم.

وی در بخش دیگری از این نشست توضیح داد: شفافیت یاری می نماید به اینکه در فرآیند، محتوا و نتیجه تصمیمات به درستی قابل رصد و پایش دائمی باشد، بتوانیم ببینیم که چه تصمیماتی پیرامون صندوق ها گرفته می گردد، آیا تصمیمات درست است یا نیست؛ چه تصمیماتی که در صندوقها گرفته می گردد و چه تصمیماتی که از بیرون در دولت و در مجلس برای صندوق ها می گیرند. به طور مثال مصوبه یا مقرره بازنشستگی پیش از موعد به سرعت می تواند این صندوق ها را تهی کند. یک تصویب یا یک قانون که به صورت نیاندیشیده ای توسط افرادی، حتی با نیت خیر تصویب می گردد، می تواند مصارف صندوق ها را افزایش دهد. به طور مثال اگر امروز مجلس تصویب کند که با پنج سال سن بیمه پردازی کمتر، افراد بازنشسته می شوند، بخش عمده ای از صندوق ها تهی می شوند.

وی در ادامه با بیان اینکه هم دولت روحانی و هم وزیر تعاون کار و رفاه اجتماعی به طور ویژه شعار شفافیت دادند، گفت: آقای شریعتمداری زمانی که در سال 97 از مجلس رای اعتماد گرفتند، گفتند که من مهمترین برنامه ام توسعه شفافیت است اکنون دو سال گذشته است و جامعه انتظار داشت که ایشان نشان دهد که به وعده شان برای توسعه شفافیت عمل می نمایند. شنبه روزی است که می خواهند نشان دهند که به این وعده عمل نموده اند.

میرزایی ادامه داد: عظیمترین هلدینگ ها در صندوق های بازنشستگی ، صندوق بازنشستگی کشوری با حدود 75 شرکت و دیگری نیز شستا شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی است؛ در مجموع این دو هلدینگ عظیم، نزدیک به 400 شرکت مدیریتی دارد که 300 مورد آن در این هلدینگ ها هستند. امروز معتقدیم که این دو مجموعه به شفاف ترین بخش از هلدینگ ها و سازمان های بنگاه داری بخش عمومی تبدیل شده است؛ ما مدعی هستیم که امروز شاگرد اول شفافیت هستیم و روز شنبه نیز آن را به نمایش خواهیم گذاشت.

وی با بیان اینکه بهترین ابزار برای شفافیت بنگاه ها بورسی شدن است، یادآور شد: هفته قبل زمانی که تامین سرمایه امین عرضه اولیه شد نزدیک به پنج میلیون سهامدار در خرید این سهام مشارکت کردند و چه چیز بهتر از این که میلیون ها نفر سهامدار بتوانند به طور دائم سالانه یا 6 ماه یک بار و سه ماه یکبار همه متغیرها و شاخص های این بنگاه ها را رصد نمایند و عملکرد مالی آن را بسنجند.

وی در ادامه گفت: اکنون 82 درصد ارزش دارایی های صندوقهای بازنشستگی ما بورسی شده است و امیدواریم تا سرانجام دولت به بورسی شدن 90 درصد برسیم.

معاون وزیر کار و رفاه اجتماعی گفت: اکنون که 82 درصد دارایی صندوق های بازنشستگی بورسی است قابلیت رصد در یک اتاق شیشه ای بورس دارد و 18 درصد دیگر آن همه اطلاعات مالی آن در کدال بارگذاری می گردد.

میرزایی در ادامه به گزارشی که اردیبهشت ماه سازمان بازرسی کل کشور به وزیر اقتصاد ارائه داد، اشاره نمود و گفت: این گزارش به صراحت گفته شده است که صندوق های بازنشستگی وابسته به وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی به طور کامل و تمام صورت های مالی آن در سامانه مالی کدال بارگذاری نموده اند و این عظیمترین افتخار برای ماست که هیچ چیز پنهانی وجود ندارد یعنی نه فقط آنچه که بورسی است، بلکه 18 درصد غیر بورسی نیز امکان رصد و پایش آن توسط افراد دغدغه مند وجود دارد.

وی در سرانجام اعلام نمود که روز شنبه از 6 سامانه رونمایی می گردد.