بن سلمان در عرض سه سال عربستان سعودی را به چه نقطه ای رسانده است؟

به گزارش مجله عکسفا، ولی عهد بی تجربه سعودی با طرح ها و برنامه های کلانی که در ذهنش دارد، سومین سال حضورش در مسند قدرت را طی می نماید؛ آرزو هایی که تحقق آن ها با گذشت زمان بیش از پیش خود را دور نشان می دهد.

بن سلمان در عرض سه سال عربستان سعودی را به چه نقطه ای رسانده است؟

از پروفایل اینستاگرام behrouz azand دیدن نمایید.

به گزارش گروه دیگر رسانه های خبرنگاران، سه سال پیش در چنین روزی (21 ژوئن 2017) محمد بن سلمان منسب ولی عهد سعودی را عهده دار شد و دولت عربستان سعودی را وارد جریانات جدیدی کرد و سیاست هایی را در پیش گرفت که این کشور را اکنون در بحران های بی سابقه ای وارد نموده است.

ولی عهد جدید سعودی از آوریل 2015 زمانی که به منسب جانشینی ولی عهد انتخاب شد؛ به سرعت مقدمات را برای تکیه بر قدرت در عربستان در پیش گرفت و پایان با کنار زدن عمو زاده خود محمد بن نایف، با تهور عجیبی قدم در راستا تحقق خواسته های خود نهاد؛ اما اکنون با گذشت سه سال، ناظران افق روشنی را پیش روی وی و آینده دولت سعودی نمی بینند.

روزنامه الاخبار در این باره نوشته است که سه سال کافی بود تا سستی بنایی که بن سلمان قصد بنیان آن را دارد؛ بر ملا گردد؛ چشم انداز 2030 به عنوان ترجمه تمامی آمال و آرزوهای بن سلمان اکنون در حکم مرده ای است که سر پا نگه داشته شده است.

اما شیوع ناگهانی کرونا و ورود به جنگ قیمت نفت؛ بیش از هر عامل دیگری حقیقت خیالی برنامه های بن سلمان را بر ملا کرد. ارقام و آمار بیکاری، کسری بودجه، سرمایه ملی و ... اگر کاهش نیافته باشد، در همان شرایط سابق خود مانده است. برنامه های تنوع بخشی به منابع درآمدی و جذب سرمایه گذاری های خارجی یکی پس از دیگری به بن بست خورده اند و تمامی این ها در حالی است که ولی عهد سعودی با دلهره و نگرانی بابت احتمال کودتا علیه خود روبرو است و تنگنای یمن بیش از گذشته برای وی سخت و هزینه ساز شده است.

اگر 100 درصد از برنامه های خود را تحقق بخشیم، خیلی خوب است... و اگر 50 درصد آن را هم محقق سازیم باز هم خوب است؛ بهتر از این است که هیچ اتفاقی نیفتد، بنابراین مسئله ای در بالا بردن سقف خواسته ها و برنامه هایمان نداریم. این سخنی است که بن سلمان در اواخر سال 2018 به وبگاه بلومبرگ گفت و اکنون با گذشت سه سال معین شده است که خواسته هایش، بسیار دور از این است که تحقق یابد.

اوضاع نابسامان مالی

در بخش مالی، صندوق سرمایه گذاری های عمومی خود را ناتوان از رسیدن به پیش بینی ها نشان داده است. قرار بود تا در سال 2020 حجم دارایی های این صندوق بین 600 الی 700 میلیارد دلار باشد تا به چشم انداز دو تریلیون دلاری در سال 2030 برسد؛ اما طرح های سرمایه گذاری آن طور که می بایست پیش نرفت و اکنون دارایی این صندوق بین 300 الی 400 میلیارد دلار است.

علاوه بر شیوع ویروس کرونا که شرکت های خارجی را زیان ده نموده و مانع تحقق تعهداتشان در عربستان شد؛ ضربه دوم به صندوق سرمایه گذاری های عمومی را توقف در عرضه سهام آرامکو وارد کرد. دولتمردان سعودی امید داشتند تا قیمت نفت به بشکه ای 80 دلار برسد و ارزش شرکت تا دو تریلیون دلار صعود کند؛ بنابراین در اواخر سال 2019 به جای 5 درصد، 1.5 درصد سهام آرامکو را در بورس داخلی عرضه کردند. اکنون نیز با بحرانی که در قیمت نفت به وجود آمده، فرایند عرضه متوقف شده است و چه بسا تا مدت ها دیگر این اقدام عملی نگردد.

ازهم گسیختگی اجتماعی

یکی از برنامه های بن سلمان برنامه توسعه شخصیت ملی است که هدف آن خلق یک مهندسی اجتماعی برای افزایش روحیه ابتکار و وظیفه شناسی و افزایش انگیزه برای موفقیت و امیدواری ذکر شده است. اهدافی که در زیرمجموعه هدف اصلی یعنی افزایش شغل در بخش خصوصی و تنوع بخشی به در آمدها تعریف شده است؛ اما بخش خصوصی اولین قربانی رکود مالی شد و همچنان 70 درصد بودجه سعودی بر نفت تکیه دارد.

محمد بن سلمان سعی داشت بافت جامعه سعودی را که رفاه طلبی در برابر اطاعت پذیری است به ملی گرایی و کار برای وطن تغییر دهد؛ اما در عمل چیزی جز شوونیسم (ملی گرایی افراطی) با استفاده از جنگ های خارجی که بن سلمان وارد آن ها شده، به دست نیامده و همزمان بار دیگر همان اطاعت پذیری در قبال رفاه خواهی برجا مانده است.

همچنین تحقق برنامه نئولیبرالیسم سعودی در سایه این شرایط بسیار سخت است و سیاست های بن سلمان برای از میان بردن بافت اجتماعی سابق در حالی که جایگزینی برای آن ایجاد نشده، آشفتگی های اجتماعی را رقم زده است.

بی ثباتی و تهدید امنیت داخلی

هرچند ولی عهد سعودی توانست با بازداشت گسترده مخالفان خود در واقعه هتل ریتز کارلتون و سپس زندانی کردن عموی خود احمد بن عبدالعزیز و عموزاده اش محمد بن نایف یعنی دو تن از عظیمترین شخصیت های سعودی، تا حدی دشمنان و رقیبان خود را محدود سازد؛ اما همچنان این نگرانی را دارد که آن ها یک جبهه هماهنگ علیه وی در داخل عربستان ایجاد نمایند؛ به خصوص اینکه احمد بن عبدالعزیز در هیأت بیعت نفوذ دارد و محمد بن نایف نیز افراد خود را در وزارت کشور دارد.

به نوشته روزنامه واشنگتن پست، همزمان دهها تن از شاهزادگان نیز ممنوع الخروج هستند؛ لیست افراد ممنوع الخروج با اعضای خانواده عبدالله بن عبدالعزیز پادشاه سابق عربستان سعودی شروع می گردد که مرگش در سال 2015 بازی تاج و تختی را به راه انداخت که تا به امروز نیز ادامه دارد. در حال حاضر 27 فرزند و بین 52 تا 57 نوه او قادر به خروج از عربستان سعودی نیستند. چهار پسر ارشد پادشاه سابق این کشور نیز از سال 2017 به اتهام فساد در حبس خانگی یا زندان به سر می برند.

با این حال به نوشته روزنامه الاخبار، علی رغم تغییرات ریشه ای بن سلمان در ساختار قدرت، وی راستا پیش روی خود را غبارآلود می بیند و انتظار هر پیش آمدی ناگهانی را می دهد. به نوشته فؤاد ابراهیم در کتاب آینده عربستان سعودی، یک متغیر ناگهانی و استثنایی می تواند راستا سیاسی در عربستان را تغییر دهد.

بحران یمن

طبق اسناد فاش شده ویکیلیکس از سفارت آمریکا در ریاض در دسامبر 2010، محمد بن نایف وزیر کشور وقت سعودی به آمریکایی ها گفته بود که عربستان سعودی با مسئله ای به نام یمن روبرو است. به گفته وی گروه تروریستی القاعده می تواند با استفاده از خاک یمن حملات علیه عربستان را ترتیب دهد.

حال با گذشت ده سال، به لطف سیاست های بن سلمان، یمن به باتلاقی برای سعودی ها و یک دردسر عظیم تبدیل شده است.

ریاض امروز در بدترین شرایط خود در جنگ یمن به سر می برد؛ نه قادر است تا فرایند درگیری ها را به نفع خود تغییر دهد و نه می تواند بدون هیچ دستاوردی از آن خارج گردد و نگران آبروی خود است؛ در این میان سعودی ها از آتش بس سخن می گویند و سعی دارند آمریکا را وارد کارزار فشار علیه صنعاء از کانال های مختلف برای پذیرش یک آتش بس شنماینده و سست نمایند.

ریاض اکنون به این درک رسیده است که هر چه جنگ یمن به طول بیانجامد، خروج از آن سختتر و پر هزینه تر خواهد شد. در بُعد میدانی نیروهای ارتش و کمیته های مردمی وارد دروازه های شرق یمن شده و در آستانه ورود به شهر مأرب، یعنی مهم ترین پایگاه حضور حزب اخوانی الاصلاح و محل مهم ترین چاههای نفتی یمن هستند. در جنوب این کشور نیز عناصر دولت منصور هادی و شورای انتقالی جنوب (همسو با امارات) از تابستان سال گذشته به جان هم افتاده اند و توافق ریاض (آبان 98) و تمامی کوشش های سعودی ها همچنان نتوانسته مانع درگیری ها گردد.

منبع: خبرگزاری دانشجو
انتشار: 27 مرداد 1399 بروزرسانی: 20 دی 1400 گردآورنده: ak3fa.ir شناسه مطلب: 1041

به "بن سلمان در عرض سه سال عربستان سعودی را به چه نقطه ای رسانده است؟" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "بن سلمان در عرض سه سال عربستان سعودی را به چه نقطه ای رسانده است؟"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید