خانه پدری احمد محمود هنوز آرام است - مجله عکسفا

احمد اعطا ملقب به احمد محمود نویسنده خوزستانی، دی ماه 1310 در اهواز به دنیا آمد و در آنالیز تاریخ 20 ساله ادبیات داستانی ایران از سال 1357 تا 1377 به عنوان برترین داستان نویس و رمان پرداز 20 سال ادبیات داستانی در جامعه ادبی ایران شناخته می شود و هنوز هم با گذشت چندین سال از درگذشت این داستان نویس جنوبی بر تعداد علاقه مندانش افزوده می شود. او در سال 1381 بر اثر بیماری ریوی درگذشت.

به گزارش خبرنگاران، خانه پدری محمود که دوران کودکی تا جوانی احمد محمود در آن سپری شده، چند روزی است که به فروش رسیده و این موجب نگرانی اهالی قلم و ادب شده است.

خانه پدری احمد محمود، پیشاهنگ نحلهٔ داستان نویسی جنوب ایران، در خیابان طولانی کافی اهواز واقع شده است؛ خانه ای که شاید ما اهوازی ها بارها از جلوی آن با بی اعتنایی رد شده باشیم و هرگز نمی دانستیم که او در این خانه از کودکی تا جوانی اش را گذر نموده و بیشتر کتاب ها و رمان های معروفش را در همین خانه نوشته است؛ رمان هایی مثل همسایه ها، انجیر معابد، داستان یک شهر، زمین سوخته، مدار صفر درجه و ... .

به خانه پدری احمد محمود می رویم؛ خانه ای 2 طبقه که درِ ورودی کوچکی دارد. پس از طی یک راهروی نسبتا کوتاه سر از حیات خانه درمی آوریم؛ حیاتی که کفِ آن توسط پدر احمد محمود که معمار بوده به خاطر شرایط آب و هوایی خوزستان آجر پوش شده است. خانه، بسیار قدیمی است و حالا دیگر در آن خبری از خانواده محمود نیست؛ محمودِ 85 ساله، برادر احمد که به تنهایی در این خانه زندگی می نموده، اکنون بیمار است و خانه را فروخته اند تا برای بهتر شدن روحیه محمود به مکانی دیگر نقل مکان نمایند و بتوانند بیشتر از او مراقبت نمایند.

شاید تنها رد پای باقی مانده از آن ها در این خانه بخشی از وسایل قدیمی شان مثل هاون قدیمی که گوشه حیات افتاده یا درخت کناری باشد که از دل زمین به آسمان قد کشیده و شاخ وبرگش بخش زیادی از حیات، طبقه همکف و بالا را پوشانده است.

مالک جدید خانه می گوید، اتاق احمد محمود در طبقه همکف و گوشه قسمت بالایی حیات خانه واقع شده است. اتاقی که حتی با وجود نبود محمود هم می توان حس کرد که چه خاطرات ارزشمندی را در دل خود جای داده است؛ خاطراتی از روزها و شب هایی که او داستان ها و رمان هایش را با الهام از تاروپود همین خانه نوشته است؛ برادر احمد محمود در زمان جنگ مقابل درِ همین خانه به شهادت رسیده و همین باعث شد که احمد محمود برای نوشتن داستان زمین سوخته که روایت گر جنگ ایران و عراق و تجربه شخصی او از جنگ است، از شهادت برادرش الهام بگیرد.

در گوشه ای از حیات خانه حوض آبی ساخته شده که به صورت حرف M و برگرفته از ابتدای حرف محمدعلی، پدر احمد محمود است؛ حوض آبی که شاید احمد محمود از آن هم برای نوشتن داستان هایش الهام گرفته باشد.

اما داستان جالب درخت کُنار گوشه حیات. مالک جدید خانه می گوید یکی از اعضای خانواده احمد محمود گفته است این درخت هم سن احمد محمود است و روز تولدش یعنی چهارم دی 1310 به دست پدر او در این خانه کاشته شد. درختی که حالا 89 سال سن دارد و در ابتدا ثمری نداشته است اما وقتی خانواده احمد محمود با تبر آن را تهدید می نمایند که اگر کُنار ندهی، سال دیگر قطع خواهی شد از آن به بعد سالی 2 بار در پاییز و بهار کُنار داده است!

خانه قدیمی و جالبی است. این خانه سه زیرزمین دارد. زیرزمین هایی نسبتا عظیم که دارای هوایی مطبوع و خنک اند. گویا آن زمان این زیرزمین ها برای فرار از گرما به صورتی ساخته شده اند که اعضای خانه در روزهای گرم اهواز به آن جا پناه ببرند.

به طبقه بالا می رویم. حالا دست مان به درخت تولد احمد محمود می رسد. به طبقه بالا که می رسیم کنار راه پله درِ تَنگ چوبی خیلی قدیمی کار گذاشته شده که به زحمت می توان از آن رد شد. آن سوی آن در، تنوری گلی در دل دیوار ساخته شده و از آن جا می توان تمام خیابان کافی اهواز را به خوبی دید.

طبقه بالا نیز چند اتاق قدیمی دارد که قفل اند. هنوز وسایل خانواده احمد محمود و خود این نویسنده در این اتاق ها واقع شده است. البته مالک جدید می گوید: بخشی از کتاب های مهم احمد محمود را برده اند اما بخش دیگری از آن ها هنوز در این اتاق ها هست. از پنجره ای که چمدان های قدیمی جلوی دید آن را گرفته، با زحمت به درون اتاق ها سرک می کشم. شلوغ و پُر از وسایل قدیمی است. دوست داشتم تابلو یا عکسی از احمد محمود ببینم اما مالک جدید می گوید: خانواده اش عکس محمود را موقع رفتن با خود بردند.

در بخشی از ایوان طبقه بالا میخی در دیوار کوبیده اند که ساعت خورشیدی است. نگاهش می کنم. جالب است! ساعت دقیق را به ما نشان می دهد. حال و هوای خانه خیلی خاص است. جای جای این خانه هنوز حال خوبی دارد و مثل همان خانه های قدیمی است که فقط برای صلح و صفا ساخته شده اند.

علی یارعلی، مالک جدید خانه پدری احمد محمود، است. خانه ای که آن ها پیش از خریدش اطلاعی از این که خانه نویسنده معروف ایرانی است، نداشته اند. خانواده یارعلی آگهی فروش خانه را می بینند و بعد هم پای معامله می فرایند و در نهایت صاحب خانه پدری احمد محمود می شوند.

مالک جدید این خانه می گوید: چند روزی است که خانه را خریداری نموده ایم و تا یک سال آینده نیز هیچ برنامه ای برای تخریب خانه نداریم. اما بعد از آن، قصد تخریب داریم. البته اگر یک سرمایه گذار برای انجام کارهای فرهنگی در این خانه پیدا شود، مشارکت خواهیم کرد تا خانه را احیا کنیم.

وی درباره چگونگی خرید این خانه عنوان می نماید: به دنبال خرید یک خانه در مرکز شهر با موقعیت مکانی خوب بودیم که آگهی فروش این خانه را دیدیم. نمی دانستیم که خانه پدری احمد محمود است و پس از جلسات مکرر برای خرید خانه در گفت و گو با مالکان این خانه متوجه شدیم که خانه متعلق به پدر نویسنده معروف ایرانی و دنیا است. نکته جالب این است که من در مدرسه شهید ابراهیمی در اهواز درس خواندم و خانم اعطا، خواهر احمد محمود؛ معلم من بود ولی آن زمان چیزی در خصوص این نویسنده نمی دانستیم. هنگام خرید متوجه شدم که این خانه، خانه پدری معلم من است.

در حالی که احمدرضا حسینی بروجنی، معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خوزستان، اعلام نموده که اگرچه قدمت خانه پدری احمد محمود به پهلوی دوم برمی شود اما شاخص های یک اثر تاریخی را ندارد و ثبت ملی هم نیست، مالک جدید این خانه می گوید: از اعضای خانواده احمد محمود شنیده است قدمت خانه مربوط به 110 سال پیش است. آن ها گفته اند که پدرشان در سال 1305 خانه را از همسایه شان خریده و بعد در آن ساخت وساز انجام داده است.

حیف است! بنایی که می توان آن را کمی ترمیم و به خانه مشاهیر تبدیل کرد تا خاطرات دوران کودکی و جوانی نویسنده مشهور کشور همچنان زنده نگه داشته شود فعلا برنامه ای برای بازسازی یا ثبت ملی آن در دست نسیت و شاید هم تخریب شود و آپارتمانی بلندمرتبه جای این خانه پیر پرخاطره، سر به فلک بکشد. موضوعی که در چند روز اخیر نگرانی بسیاری در بین اهالی قلم و فرهنگ ایجاد نموده و فروش خانه پدری این داستان نویس ایرانی را چوب حراجی بر سر فرهنگ و هنر خوزستان می دانند و معتقدند ارزش معنوی این اثر با هیچ چیز قابل قیاس نیست و حیف است فضای یادآور نویسنده ای شهیر، این گونه از خاطره ها پاک شود.

گزارش از: پریسا زنگنه منش - خبرنگاران