4 دستاورد پژوهشکده صنایع غذایی خراسان رضوی رونمایی شد - مجله عکسفا

به گزارش گروه دانشگاه خبرنگاران، همزمان با شروع نمایشگاه هفته پژوهش و فناوری در خراسان رضوی از 4 دستاورد پژوهشی موسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی در زمینه کیت ها و حسگر های تضمین کیفیت مواد غذایی رونمایی شد.

طراحی و ساخت نانوالیاف حساس به حرارت به عنوان نشانگر تازگی محصول غذایی از دستاورد های رونمایی شده، در این مراسم است.

نانوالیاف حساس به حرارت، شناساگر هایی هستند که می توانند بصورت برچسب های کوچکی طراحی شوند و بیان بصری از تاریخچه حرارتی محصول طی نگهداری و توزیع را به کاربر ارائه دهند.

با استفاده از این شناساگر ها مصرف کننده می تواند تشخیص دهد که آیا محصول غذایی در یک دمای مرجع مشخص تعریف شده (بحرانی) در حالت گرما یا سرما قرار داده شده است یا خیر.

موضوع مهم در مورد این شناساگرها، پیچیدگی آن ها و محدود بودن اطلاعات علمی در مورد نحوه طراحی این ابزار است که در نمونه تولید شده در مؤسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی، سیستم رنگی مناسب جهت تولید این نوع شناساگر ها طراحی و در بستری از نانوالیاف قرار گرفته است. سیستم طراحی شده قادر است زمانی که دما از 35 درجه سانتیگراد فراتر رود، تغییر رنگی مشخصی از خود ظاهر کند.

کارایی شناساگر تولید شده بر روی نمونه بسته طی دوره نگهداری ارزیابی شده است. قرارگیری شناساگر های دما- زمان بر روی بسته بندی، اطلاعات مناسبی را در مورد نحوه نگهداری محصول در زنجیره تولید تا مصرف به خریدار و یا مراجع نظارتی ارائه می کند و سبب ایجاد ارتباطی مناسب میان شرایط محصول و مصرف کننده می شود.

استفاده از این شناساگر ها به خصوص در مورد محصولات صادراتی کشور که زمانی طولانی تر را طی می کنند تا به دست مصرف کننده برسند بسیار مفید خواهد بود.

رونمایی از حسگر های کاغذی برای تشخیص آلاینده ها و افزودنی های غیر مجاز در محصولات غذایی

حسگر کاغذی شامل ساخت حسگری جدید با قابلیت تشخیص سریع به منظور مشخص میزان نیتریت در فراورده های گوشتی براساس روش رنگ سنجی است که در آن تغییرات رنگ کاغذ شناساگر (حسگر) نشان دهنده میزان نیتریت در فراورده های گوشتی شامل انواع سوسیس است.

سریع، آسان و ارزان بودن، برای مشخص مقدار نیتریت در فراورده های گوشتی مزایای این دستاورد پژوهشی محسوب می شود که کمک زیادی به تسهیل در اندازه گیری نیتریت و عمومی سازی مشخص کیفیت محصولات گوشتی می کند.

طراحی حسگر کاغذی به منظور مشخص میزان پروکسید روغن های خوراکی از دیگر یافته های این تحقیق به شمار می رود که میزان تخریب محصولات روغنی را برای مصرف کننده و پژوهشگران تسهیل می کند.

حسگر کاغذی ساخته شده توانایی تغییر رنگ در محدوده حد مجاز روغن های مایع و جامد را دارد و در تشخیص مقدار پروکسید در رستوان ها و فست فود ها بکار برده می شود.

طراحی بیوسنسور برپایه کریستال مایع برای تشخیص تتراسایکلین در صنعت غذایی از دیگر محصولات رونمایی شده در هفته پژوهش است.

مصرف بی رویه آنتی بیوتیک ها در تولید محصولات دامی و به طبع باقیمانده این مواد در این محصولات می تواند منجر به مقاومت آنتی بیوتیکی، واکنش های آلرژیک، آسیب کبدی و دندانی در انسان شود که علاوه بر آن این مواد به دلیل تخریب باکتری های مفید سبب کاهش کیفیت و مقدار محصولات تخمیری نیز می شود.

با توجه به تحریم های اقتصادی و وقت گیر بودن روش های سنجش دستگاهی، معرفی بیوسنسوری جدید و بومی جهت سنجش باقیمانده آنتی بیوتیک ها در محصولات غذایی در اولویت های اجرایی مؤسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی قرار گرفت.

تشخیص سه گروه آنتی بیوتیک شامل بتالاکتام ها، تتراسایکلین ها و سولفانامید ها در شیر از اهمیت بالایی برخوردار است که برای اولین بار در ایران از طریق طراحی بیوسنسوری بر پایه کریستال مایع در این در مؤسسه پژوهشی میسر شده است.

کاربرد تکنولوژی کریستال مایع و آپتامر ها به عنوان آنتی بادی های سنتزی در طراحی بیوسنسور ها در جهان برای تشخیص های بسیار حساس مورد استفاده قرار می گیرند و نمونه تهیه شده در این موسسه دارای مزیت حساسیت بالا، سادگی عمل و قابلیت حمل آسان است.

دستیابی به دانش فنی پایش فساد ماهی با استفاده از نانو سنسور های حساس به pH این موسسه از دیگر دستاورد های رونمایی شده است.

نانوحسگر های تولید شده به روش الکتروریسی طوری در بسته بندی ماهی جاسازی می شوند که نسبت به وجود آمین های تولید شده در اثر فساد ماهی حساس بوده و در اثر واکنش با آن ها رنگ برچسب تعبیه شده بر روی بسته بندی تغییر می کند.

معمولاً در هنگام شروع فساد ماهی گاز های آمینه منتشر می شوند که این گاز ها سبب افزایش pH ماهی و محیط بسته بندی شده و هر چه غلظت آمین بیشتر شود، تغییر رنگ واضح تر خواهد بود؛ بدین ترتیب با استفاده از این نانو حسگر های حساس به pH می توان مراحل تازگی، هشدار جهت مصرف در زمان محدود و همچنین فساد کامل را تشخیص داد.

مزیت این دستاورد پژوهشی نسبت به نمونه های مشابه استفاده از نانوالیافی است که موجب افزایش سرعت پاسخ دهی در سنسور شده و کارایی آن را برای پایش فساد ماهی افزایش می دهد.