چین، ابرچالش سیاست خارجی دولت بایدن - مجله عکسفا

با ما همراه باشید و با تور چین از شگفت انگیزترین کشور دنیا دیدن کنید بر روی دیوار چین سلفی بگیرید، از قصر ممنوعه دیدن کنید و در خیابان شانگهای پیشرفته ترین آسیا قدم بزنید.

به گزارش خبرنگاران، جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا در مصاحبه ای که روز یکشنبه منتشر شد گفت که سیاست رقابت شدید را علیه چین اتخاذ می نماید. اوگفت رویکرد دونالد ترامپ رئیس جمهور سابق آمریکا را در قبال چین اتخاذ نخواهد نمود و در این جهت بر قوانین بین المللی تمرکز خواهد داشت.

این اظهارات بایدن در قبال چین در شرایطی است که به رغم خروج ترامپ از کاخ سفید و شروع فعالیت بایدن، سایه تنش در روابط دو کشور همچنان باقی است. به بیان دیگر ضمن اینکه اظهارنظرهای مقام های ارشد آمریکایی علیه پکن شدید شده است بلکه اقدامات تحریک آمیز و تنش زای آمریکا در قبال چین همچنان ادامه دارد. روز آدینه ناوشکن یو.اس.اس جان مک کین آمریکا با گذر از تنگه تایوان، در نزدیکی جزایر پارسل در منطقه مورد مناقشه با تایوان حرکت کرد.

افزون بر این، آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا پیش از این و در روزهای اول شروع به کار، در تماس تلفنی با همتای فیلیپینی به پکن درباره اختلاف های سرزمینی در دریای چین جنوبی اتهام زد و گفت، ایالات متحده برای مقابله با ادعاهای غیرقانونی چین مصمم است. به موازات این تحرکات ، لیندا توماس-گرینفیلد نماینده جدید آمریکا در سازمان ملل هم گفته است که بر روی به چالش کشیدن چین و تقابل با دستورکار دولت پکن تمرکز خواهد نمود.

پیگیری این سیاست از سوی دولتمردان آمریکایی در حالی ادامه دارد که پکن امیدوار است پس از گذراندن دوران اختلاف با ترامپ، بتواند در دوران ریاست جمهوری بایدن به توافق هایی با واشنگتن دست یابد. به همین منظور، پیش از این سخنگوی وزارت امور خارجه چین گفته بود که پکن امیدوار است دولت جدید آمریکا سیاست های مثبت و سازنده ای را اجرا کند و با تمرکز روی همکاری های دوجانبه، به حل اختلافات جهت داشتن روابط دوجانبه سالم و باثبات بپردازد. امروز هم وزیر خارجه چین در پیغام تبریک خود به مناسبت سال جدید چینی، با بیان اینکه روابط میان چین و آمریکا در مقطع مهمی قرار دارند خواهان بازگشت روابط دوجانبه به جهت طبیعی و توسعه پایدار شد.

از مجموع گفته های مقامات دولت بایدن چنین برداشت می گردد که در روزهای آینده شاهد تغییر محسوسی در رفتار دولت جدید آمریکا درقبال چین نخواهیم بود. به بیان دیگر، سیاست های ترامپ در زمینه های مختلف از جمله مسائل تجاری، تایوان، ادعاهای حقوق بشری و منازعات دریای جنوبی چین، از سوی دولت دموکرات بایدن پیگیری و چه بسا تشدید خواهد شد. در واقع این به این معنی است که تقابل چین و آمریکا که در دوران ترامپ شروع شده بود، در دوران بایدن نیز همچنان ادامه خواهد داشت.

به هر حال اگرچه عده ای تصور می کردند با روی کار آمدن دولت جو بایدن در آمریکا، روابط پکن و واشنگتن بهبود یابد، اما در عمل به نظر می رسد نه تنها این اتفاق نیفتاده، بلکه تنش ها به ویژه در خصوص دریای جنوبی چین نیز افزایش یافته است. اما این پرسش مطرح است که چرا با وجود تغییر دولت در آمریکا، چین هراسی و یا به تعبیر درست تر مهار چین در سرلوحه کار دولت های آمریکا قرار گرفته است؟

از منظر بسیاری از کارشناسان، دولتمردان آمریکا از قدرت فزاینده چین احساس خطر می نمایند. چین در مواجهه و مدیریت همه گیری ویروس کرونا و کنترل تبعات مالی آن، الگوی جدیدی به جهان معرفی کرد. این کشور در اقتصاد هم پس از یک فصل سقوط سرانه درآمد ناخالص داخلی تا منفی 7 درصد در سه ماهه دوم سال، به یکباره با 10 درصد رشد به مثبت 3 درصد رسید. در واقع اقتصاد چین به سرعت در حال بهبود است و در حال تبدیل شدن به لوکوموتیو اقتصاد جهان است.

به هر تقدیر، از منظر بعضی کارشناسان چین، ابر چالش سیاست خارجی بایدن محسوب می گردد. به همین دلیل، دولتمردان آمریکایی در چند سال اخیر با استفاده از ابزار های مختلف به دنبال مهار چین بوده و هستند. صرف نظر از اینکه آیا دولت بایدن بتواند ترمز حرکت چین را بکشد یا خیر، آنچه روشن و قطعی است این است که ترامپ در سیاست مهار چین نافرجام ماند.

نویسنده: فرهاد همتی، کارشناس مسائل شرق آسیا