کرونا، استرس و راه های مقابله - مجله عکسفا

به گزارش خبرنگاران، این ویروس فقیر و غنی و قوم و ملیت خاصی را در بر نمی گیرد و جهان شمول شده است و با حالتی تصاعدی و پر سرعت پراکنده شده و شیوع پیدا کرده است.

این سرعت انتشار و عدم توانایی در درمان و کنترل آن، استرس و اضطراب بالایی را ایجاد کرده است؛ اضطرابی که حالتی مبهم و ناخوشایند ازهراس و نگرانی است. درباره وقایعی که امکان دارد اتفاق بیفتد و این موضوع موجب شده تا انسان را بیشتر متوجه قدرت لایزال الهی کرده و جویای مدد از یگانه خالق هستی کند. عاملی که علاوه بر تهدید بر سلامتی، تهدیدهای اجتماعی و اقتصادی گسترده ای را فراهم کرده است. احساس خطر جدی و ناتوانی در دفع آن، استرس زیادی را به همراه آورده که عاملی تهدید کننده برای سلامت روانی و آرامش انسان ها است.

به همین دلیل، دکتر سودابه عضدالملکی، پژوهشگر پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش و عضو هیئت علمی دانشگاه به تبیین راه های مقابله با استرس در این ایام پرداخت و اظهار کرد: همواره میزان کمی از استرس می تواند در رفتار ما نوعی موتور محرکه محسوب شود که عاملی موثر در پیشرفت و انجام امور است و ما را در رسیدن به هدف یاری می کند. اما از سوی دیگر می تواند موجب تغییرات بدنی شود که آمادگی ما را برای موارد اضطراری به صورت پاسخ جنگ یا گریز فراهم کند و در واقع پاسخی است که انسان در حالت تهدید سلامت جسمی یا روانی از خود نشان می دهد و برای مقابله با موقعیت ناخوشایند عمل می کند.

وی افزود: ترشح هورمون کورتیزول از غدد فوق کلیوی موجب آزاد شدن بیشتر چربی ها و پروتئین ها شده و در افزایش انرژی ما و مقابله با استرس نقش مهمی ایفا می کند.

این دکترای علوم تربیتی و پژوهشگر پژوهشکده خانواده و مدرسه پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش با بیان اینکه استرس روانی معمولا با شرایط اجتماعی ناگوار، رویدادهای ناخوشایند زندگی و یا گرفتاری های روزمره ارزیابی می شوند که با مسائل تندرستی ارتباط دارند گفت: این استرس می تواند در مدت زمان طولانی اختلال در عملکرد سیستم ایمنی را ایجاد کرده و موجب بیماری های سختی در انسان شود. همچنین با کند کردن فعالیت گوارشی در زمانی که خون به مغز، قلب، دست و پاها جاری است می تواند مسائل معده ای و روده ای ایجاد کند. این حالت آماده باش و دفاعی در بدن می تواند در نهایت به ضعف سیستم ایمنی منجر شده و بدن را برای ابتلا به بیماری ها مستعد می کند.

عضدالملکی ادامه داد: در شرایط کنونی باید هوشیارانه و با حفظ آرامش و شکیبایی تنش های حاصله از این استرس را کنترل ودفع کنیم. در این میان گروه های آسیب پذیری که بیشتر در معرض این آسیب ها و تنش های این ویروس قرار دارند، بچه ها و سالمندان هستند که حمایت و توجه بیشتری را می طلبند و شرایط حساس تری نسبت به دیگران دارند.

وی افزود: آنها نیاز به محیطی آرام و بدون استرس را دارند. توانایی سیستم ایمنی برای مقابله با بیماری ها در نوجوانی افزایش می یابد ولی بعد از 20 سالگی افت می کند و این فرایند تا 50 سالگی سیر کاهشی دارد که در اثر کاسته شدن برخی هورمون ها در بدن است و مقاومت ما را در برابر بیماری ها کم می کند.

این پژوهشگر پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش با بیان اینکه در این برهه توجه به بهداشت روانی در کنار بهداشت جسمی می تواند جوی سالم را برای گذری امن آماده کند گفت: عنایت به برخی نکات و راه چارهها با دقت و بصیرت، انسان ها را در دفع این استرس و عدم امنیت یاری می کند.

عضدالملکی در ادامه و به صورت فهرست وار نکاتی که توجه به آنها در اعمال و رفتار روزمره متضمن شکست بیماری و غلبه بر استرس است را عنوان نمود:

- همگان بر نرخ ابتلا و میزان شیوع بیماری و جهانی بودن آن واقفیم پس با جستجو و پیگیری های بیش از حد، در پی اطلاع از آمار و ارقام لحظه به لحظه مرگ ومیرها نباشیم تا فضایی پر تنش مملو از فشار روانی را برای خود و عزیزان را فراهم نکنیم و از گزارشات و اخبار منفی که جوی استرس زا را ایجاد می کند پرهیز کنیم

- می پذیریم که موضوع بیماری و خطر آن جدی است ولی می تواند همچون بیماری ها و خطرات دیگر قابل پیشگیری و مدیریت باشد و راه چاره و درمانی برای آن به دست خواهد آمد. البته که برخی مسائل در این ویروس در اختیار ما نیست، پس به سراغ رفتارهایی برویم که قابل کنترل و اراده ماست، مثل رفتارهای خود مراقبتی، رعایت بهداشت فردی و کنترل و مدیریت هیجانی و تماس و ارتباط با دیگران است.

- از واقعیت مسئله فرار نکنیم و بر عکس با شناخت خوب وصحیح از آن، افکار و احساسات مقابله ای و مفید را بکار ببریم ولی تمرکز بیش از حد و وسواس گونه ای که اضطراب را افزایش می دهد پرهیز کنیم، فقط با این تفکر که بهترین کار و رفتار در شرایط فعلی چیست به مقابله و دفع آن بپردازیم.

- سبک زندگی سالم را در شرایطی که رفتارهای عادی و روزمره ما محدود و کنترل شده است انتخاب کنیم. تغذیه مناسب و صحیح، خواب و استراحت به موقع، ورزش و حرکات بدنی، ایجاد فعالیت های پرنشاط و سرگرم کننده به شادی و آرامش خود و اعضای خانواده را موجب می شود.

- مطالعه مطالب آرامش بخش و خواندن کتاب که بر انبساط فکری و کاهش تنش منتهی می شود توصیه می شود.

- مثبت نگری و توجه به جنبه های خوب زندگی و تمرکز بر داشته هایمان، لذت کنار عزیزان بودن و شکرگزاری این نعمت بزرگ باشیم.

برای آرامش و سلامتی خود دعا کنیم. دعا کردن موجب اتصال ما به قدرت لایزال الهی است که امید و آرامش و روحیه خوب را در ما تقویت می کند . همچنین استفاده از کلمات و جملات آرامش بخش مفید است.

- ارتباط با افراد شاد، مثبت نگر، خوشبین و شوخ طبع مقاومت روانی ما را تقویت می کند روابط با دوستان و حمایت ها و همدلی های اجتماعی در مصونیت ما در برابر استرس یاری شایانی می کند و برعکس پرهیز از ارتباط و صحبت با افراد غمگین و دلسرد استرس و ناامیدی را به همراه دارد.

- از تلقین و یادآوری اینکه سالم، قوی و شاد هستیم و آمادگی مقابله با هر سختی و دشواری را داریم استفاده کنیم. این فرمان موجبات تقویت روحیه مثبت و مقاوم را در ما فراهم می کند.

- به هیجانات منفی اجازه رشد و گسترش ندهیم و با تقویت سیستم ایمنی به جنگ ویروس برویم.

- خشم و ناامیدی یاریی به ما نخواهد کرد، خنده و نشاط می تواند سیستم ایمنی را تقویت کند. روش های مفید کاهش خشم رفتارهایی هستند که برای سلامتی اهمیت زیادی دارند، اگر افراد به جای خشم و تند خویی، جسور باشند و به جای عکس العمل های انفجاری گفت وگو کنند، می توانند مسائل، عواقب و بیماری های ناشی از استرس زیاد را کاهش دهند.

- در اوقات فراغت در کنار اعضای خانواده به انجام کارهای عقب افتاده بپردازیم.

- در شرایطی که در قرنطینه خانگی هستیم مدیریت و برنامه ریزی کارهای همیشگی مان را حفظ کنیم و کارهای عادی را طبق روال قبل با حفظ برنامه صحیح خواب و تغذیه انجام و آن را دچار تغییر و تحول و بی نظمی نکنیم.

- به خودمان و اعضای خانواده گوشزد کنیم که انسان موجودی هوشمند و توانمند است و قدرت مقابله با مسائل و کنترل شرایط سخت را دارد.

- برای بچه ها بیشتر وقت بگذارید و نگرانی و استرس را با توجه به توان کمی که آنها برای شرایط سخت دارند انتقال ندهیم. سالمندان در بین اعضای خانواده هم از نظر جسمی هم از نظر عاطفی ـ روانی آسیب پذیرترند، سعی کنیم بیشتر به همدلی و مراقبت و ملاطفت بپردازیم.